Hicri takvime göre yılın 12. ve sonuncu ayı olan Zilhicce 19 Haziran 2023 (1444) Pazartesi günü itibariyle başlayacak. Zilkade ayından sonra, Zilhicce ayı daha sonra ise Hicri takvimde yeni yıla girilir ve Muharrem ayı başlar. Peki, Zilhicce ayı nedir? Zilhicce ayına özel namaz ve oruç var mıdır? Bu aya mahsus bir dua var mıdır ya da Zilhicce ayında yapılacak ibadetler nelerdir?

Zilhicce Ayının Fazileti Nedir?

Zilhicce, hac ve kurban günleri gibi çok kıymetli vakitleri içinde barındıran müstesna bir aydır. Üçü peş peşe biri ayrı olmak üzere dört tane Haram ay bulunur. Mübarek aylar ya da hürmet ayları olarak anılan bu aylar Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep’tir. Bu dört ayda her türlü kötülük, saldırı, zulüm ve savaş yasaklanmıştır. Allah-u Teala’nın amelleri yapma anlamında en sevimli gelen ay Zilhicce ayıdır. Bu bağlamda Zilhicce’nin fazileti ve yapılacak amelleri çok kıymetlidir.

Zilhicce Ayı Nedir?

Sözlükte “hac ayı” anlamına gelen Zilhicce kameri yılda Zilkade’den sonra gelir. Zilhicce ayının sekizinci günü “terviye”, dokuzuncu günü “arefe” ismiyle anılır. Kurban bayramı Zilhiccenin onuncu günü başlar ve dört gün devam eder. Bu ayın onuncu gününe “nahr/zebh günü”, on ve on ikinci günlerine “eyyam-ı nahr” veya aynı günlerde hacıların Mina’da bulunmaları sebebiyle “eyyam-ı Mina”, on bir ve on üçüncü günlerine de “eyyam-ı teşrik” adı verilir.

Zilhicce Ayının İlk On Gününün Fazileti Nedir?

Kurban kurbiyettir; Manevi yakınlık anlamına gelen bu kelimenin özü kulun Rabbine bu ayda daha da yakınlaşmasıdır. Toplumsal dayanışmanın tesisinin yanında, varlık bilincinin hakikate uygun şekilde kazanımını sağlayan malî ibadetlerdir. Mali ibadetlerden biri de kurban kesmektir. Kurban bayramı ise her yıl Zilhicce’nin 10. Günü başlar. İlk 10 günde ise bir Müslüman, ibadet ve hayırlarına ağırlık vermelidir. Zilhicce’yi ayrı kılan özelliklerden biri ilk 10 gün orucudur. Zilhicce ayının ilk on gününde sadaka vermenin fazileti büyüktür. Sadaka vermek belli bir vakit tayin edilmemiş bir ibadet olmakla birlikte, bazı zaman dilimlerinde icrası, dini açıdan daha faziletlidir. Nitekim Zilhicce ayının ilk on günü de bu anlamda üstün bir zaman dilimidir.

Zilhicce Ayı Ne Zaman Başlayacak?

Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açıklanan dini günler ve hicri aylar takvimine göre 1 Zilhicce 1444 – Miladi takvime göre 19 Haziran 2023 Pazartesi gününe denk gelir. 9 Zilhicce 1444 yani 27 Haziran 2023 Salı Arefe, 10 Zilhicce 1444 – 28 Haziran 2023 Çarşamba Kurban Bayramının 1. Günü, 11 Zilhicce 1444- Kurban Bayramının 2. Günü, 12 Zilhicce 1444- Kurban Bayramının 3. Günü, 13 Zilhicce 1444- Kurban Bayramının 4. Günü’dür. 29 Temmuz’da Zilhicce ayı biter ve 19 Temmuz 2023 itibariyle yeni Hicri yıl ayı olan Muharrem başlar.

İDDEF, Afrika, Asya, Ortadoğu ve Balkanlar olmak üzere onlarca ülkede kurban organizasyonu gerçekleştirerek, hayırseverlerin emanetlerini ihtiyaç sahiplerine teslim ediyor. 

Zilhicce Ayı ile İlgili Ayetler

Müfessirlerin çoğunluğu, Fecr suresinin 2. ayetinde üzerine yemin edilen on gecenin zilhicce ayının ilk on gecesi olduğu görüşündedir.

Zilhicce Ayı ile İlgili Hadisler

Ebu Hureyre (r.a)dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Rasuüllah (S.A.V) şöyle buyurmuştur: “Zilhicce’nin (ilk) onundan ziyade, Allah Te‘ala hiçbir günde kendisine ibadet olunmasını sevmez. Onlardan her bir günün orucu, bir senenin orucuna; her bir gecenin kıyamı (ibadetle ihyası) da, Kadir Gecesi’nin kıyamına denktir.”

Ebü’d-Derda (r.a) şöyle demiştir: “On günlerde oruca devam edin. Duayı, istiğfar ve sadakayı çok yapın, zira ben, Peygamber Efendimiz (S.A.V)i: ‘On günlerin hayrından mahrum olanların vay hâline.’ buyururken işittim.”

Hz. Ayşe (r.a)dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Rasalüllah (S.A.V) şöyle buyurmuştur: “Her kim Zilhicce’nin on gecelerinden birini (ibadetle geçirerek) ihya ederse, bir sene boyunca hac ve umre yapanların ibadeti kadar ibadet etmiş gibi olur. O günlerde bir gün dahi oruç tutsa, geri kalan senenin tamamını Allah Te‘ala’ya ibadetle geçirmiş gibi olur.”

Ebu Osman en-Nehdi (r.a) da Zilhicce’nin ilk on günü hakkında şöyle demiştir: “Alimler ve salihler, senedeki üç adet on günü diğer günlere göre çok üstün tutarlar. Bunlar da Zilhicce’nin ve Muharrem’in ilk on günü ile Ramazan’ın son on günüdür. Zilhicce’nin ilk on günü içerisinde Terviye, Arefe ve Kurban Bayramı günü vardır.”

Ebu Zübeyr (Rahimehullâh): “Dünyanın günlerinin en faziletlisi on günlerdir.” demiştir.

Sa‘id ibni Cübeyr (r.a): “Bu on gecelerde kandillerinizi söndürmeyin.” diyerek ibadete devam etmenin önemine dikkat çekmiştir.

Zilhicce Ayında Hangi İbadetler Yapılır?

Kaza namazı kılmak, sadaka vermek, Kur'ân-ı Kerim okumak ve tesbih namazı kılmak Zilhicce ayında yapılacak en önemli ibadetlerdendir. Zilhicce ayının en kıymetli ibadetleri İslam’ın 5 şartından biri olan hac vazifesidir ve oruç tutmaktır.

Zilhicce Ayı Namazı

Hadis-i Şerif’te ilk 10 gecenin her gecesinde kılınan namaz için Cennet müjdesi vardır. Zilhicce ayının ilk on gününde zilkade ayının son gecesinden kurban bayramı gününe kadar akşam namazı ile yatsı namazı arasında kılınması tavsiye edilen namaz 4 rekattır. Her rekatta 1 Fatiha, 1 Felak, 1 Nas, 3 İhlas suresi ve 3 Ayet-el Kursi okunur. Namazdan sonra ise şu dua okunur: ‘’Sübhanallahi zil izzeti vel ceberut. Sübhanallahi zil kudrati vel melekut. Sübhanel hayyillezi la yemut. La ilahe illa hüve yuhyi ve yümit ve hüve hayyün la yemut. Sübhanallahi Rabbil ibadi vel bilad. Velhamdülillahi kesiran tayyiben mübareken ala külli hal. Allahuekberu kebiran. Rabbena celle celalühü ve kudratühü bi külli mekan.’’

Zilhicce Ayı Orucu

Ebü’d-Derda (r.a) şöyle demiştir: “On günlerde oruca devam edin. Duayı, istiğfâr ve sadakayı çok yapın, zira ben, Peygamber Efendimiz (S.A.V)i: ‘On günlerin hayrından mahrum olanların vay hâline.’ buyururken işittim.” Buradan anlıyoruz ki, oruç, namaz, zikir, hayır ve hasenat gibi tüm güzel ibadetlere Zilhicce ayında ağırlık verilmelidir. Hz. Ayşe (r.a)‘dan rivayet edildiğine göre: “Bu on günden bir gün dahi oruç tutan kişi, sanki geri kalan senenin tümünde Allah-u Te’ala’ya ibadet etmiş gibi olur.”(Geylânî, el-Ğunye 2/40) Zilhicce’nin sekizinci günü tutulan oruca Terviye orucu, dokuzuncu günü tutulan oruca ise Arefe günü orucu denir. Yorgun düşmeleri ihtimali bulunan hacıların zilhiccenin sekizinci ve dokuzuncu günlerinde, özellikle vakfenin yapıldığı arefe gününde oruç tutmaları mekruh sayılmıştır.

Zilhicce Ayında Yapılacak Zikirler Nelerdir?

İbn Abbas (r.a)ın, “Bilinen günlerde Allah’ın ismini zikretsinler” ayetinde geçen “bilinen günler” ifadesini de zilhiccenin ilk on günü veya teşrik günleri diye yorumladığı nakledilir.

Hazreti Peygamber’in, “Allah katında ibadet edilecek -salih amel işlenecek- günler içinde zilhiccenin ilk on gününden daha hayırlısı yoktur. Allah katında zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerden daha değerlisi yoktur; bugünlerde tesbihi çok yapın; tahmidi, tehlili ve tekbiri çok söyleyin” buyurduğu nakledilir.