Fidye ile Fitre Arasındaki Farklar Nelerdir?

Bu sayfamızda fitre ve fidye bağışının ne anlama geldiği ve ikisi arasındaki farkların ne olduğu, nasıl hesaplandığı, kimlere ve ne zaman verilmesi gerektiği sorularının cevaplarını bulabilirsiniz. 2024 Ramazan ayını idrak etmeye sayılı günler kala özellikle Afrika, Asya, Balkanlar ve Ortadoğu’yu kapsayan mazlum coğrafyalardaki kardeşlerimizle yardımlaşma ve dayanışma içine gireceğimiz için, onların yanına giderek selamları ileteceğimiz, hal ve hatır soracağımız için çok heyecanlıyız. İnsana Değer Veren Dernekler Federasyonu (İDDEF) olarak Ramazan ayının bereketini infakla yaşamak için hayırseverlerin fitre zekat bağışı emanetlerini başta ilim tahsil eden talebelerimiz olmak üzere muhtaç durumdaki Müslüman kardeşlerimize ulaştırıyoruz.

Fitre Nedir, Kimlere Verilir?

Fitre, Ramazan-ı Şerif ayına mahsus olarak bir kişi için bir defa verilen sadakanın adıdır. Fitre ve fidye nedir diye sorduğumuzda en başından her ikisinin de birbirinden farklı bir uygulama olduğunu bilmemiz gerekir. Fitre, kişinin ve ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılayacak seviyede mal varlığına sahip olan yani borçlarını ve nafakasını düştükten sonra nisap miktarı malı olan kişi kendisinin ve küçük çocuklarının fitresini vermekle sorumludur. Fitre, İslam'da Ramazan ayı öncesinde zengin Müslümanların fakirlerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla verdiği bir tür sadakadır. Fitre, Ramazan Bayramı'ndan önce verilir. Fitre, yoksul yani fakir durumda olan erkek ve kız kardeşlerimize, amca, dayı, hala, teyze ve onların çocuklarına verilir. Aynı zamanda temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan fakir ve muhtaç kişilere verilir. Bu, genellikle düşük gelirli veya mülksüz olan insanları içerir. Borçlular, yolcular, ilim tahsil eden talebeler ile dünyanın birçok farklı yerinde hayatını tüm zorluklara karşı idame ettirmeye çalışan kardeşlerimize verebiliriz. 

Fidye Nedir, Kimlere Verilir?

Oruç fidyesi veya fidye-i sıyam manevi sebepler dolayısıyla oruç tutamayanların verdiği paradır. 2024 yılı fidye miktarı 130 TL'dir. İslam'da bazı durumlar için oruç tutamayan bireylerin yerine bir ödeme yapmalarını ifade eder. Oruç fidyesi, bireyin sağlık sorunları, yaşlılık, hamilelik veya başka geçerli bir sebep nedeniyle oruç tutamayacak durumda olması durumunda uygulanabilir. Bu durumdaki kişiler, oruç tutamadıkları her gün için bir fidye öderler. Oruç fidyesi, kişinin oruç tutamama durumu devam ettiği sürece ödenir. Ancak oruç tutamama durumu geçici olduğunda, kişi sağlığına kavuştuğunda veya başka bir geçerli sebep ortadan kalktığında tekrar oruç tutmaya başlamalıdır. Oruç fidyesi her gün için verilen miktardır. Yani Ramazan-ı Şerif ayının 30 gün olduğu yılda (2024 yılı) 30x130 = 3.900 TL fidye parası verilecektir. Fidye ve fitre arasındaki fark anlaşıldığına göre ramazanda verilen paraya ne denir sorusunun cevabını bulmuş oluyoruz. Peki, oruç fidyesi kimlere verilir? Fidye nisap miktarı mala sahip olmayanlara verilir. Yani, fakir ve yoksul kimselere verilmesi uygundur. Fidye de fitre gibi fakir durumda olan erkek ve kız kardeşlerimize, amca, dayı, hala, teyze ve onların çocuklarına verilir. Borçlular, yolcular, ilim tahsil eden talebeler ile dünyanın birçok farklı yerinde yokluk ve yoksulluk içinde yaşayan Müslümanlara verilir. 

Fidye ile Fitre Arasındaki Fark Nedir?

Fidye ve fitre bağışı çokça karıştırılsa da arasında fark vardır. Fitre (fıtır sadakası) Ramazan ayının herhangi bir vaktinde maddi durumu yerinde olan her Müslümanın yoksullara verdiği nisap miktarı olan, oruç tutmanın şükrüyle sevap kazanmak için bağışladığı sadaka demektir. Peygamber Efendimiz (S.A.V.) bir hadisi şeriflerinde “Fitrenin Bayram namazına çıkmadan önce verilmesini” emretmiştir. Fidye ise, oruç tutmaya engel (süreklilik gösteren) hastalığı olan veya yaşlılıktan dolayı oruç tutamayanların tutamadığı oruçlara karşılık verdiği paradır. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hem fitre hem de fidye için asgari olarak belirlediği fiyat aynı olmakla birlikte durumu iyi olan kişiler bu rakamların üzerinde bağış yapabilir. Kısacası fitre ve fidyenin miktarları aynı, veriliş amacı farklıdır.

2024 Fitre Parası Ne Kadar?

‘Bu yılki fitre parası ne kadar?’ sorusu çokça merak edilmekle birlikte Diyanet İşleri Başkanlığı’nın (Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığınca) 2024 yılı için belirlediği fitre bedeli, yani bir kişinin fitresi 130 lira oldu. Yani 2024 yılı Ramazan'ında herkes kişi başı olarak 130 lira fitre parası verecek. 2024 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2025 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan süre de 130 lira geçerli olacak. 

Fidye Nasıl Ödenir?

‘Fidye bağışı nedir?’ sorusu özellikle Ramazan ayında hep sorulmuştur. Oruç fidyesi Ramazan ayı boyunca vuku bulan bir özürden dolayı tutulamayan oruçlara karşı veya kadın ve erkeğin yaşlarının ilerlemesinden dolayı oruç tutmaya takati olmaması halinde, gerek tahıl gerekse parasal olarak bölgenin durumuna göre belirlenen o miktarı ödemesidir. Miktar ise bir fakirin günlük iki doyumluk yemeğine denk olan yiyecek (3 kilogram arpa, kuru hurma veya 1,5 kilogram buğday) veya bu değerde nakit paradır. Oruç fidyesi verecek olan kişi ister günlük 130 TL olarak, ister haftalık olarak isterse de bir aylık yani 30 günlük olarak 3.900 lirayı yoksul kimseye elden verebilir. Dilerse de güvenilir hayır kurumlarına makbuz karşılığı verebildiği gibi internet sitelerinden ya da EFT/Fast/havale olarak online gönderebilir. Peki, Oruç fidyesi iftar olarak verilebilir mi? Fidye fitre farkı anlaşılmakla beraber oruç fidyesinin verilme amacı yoksul kimseyi doyurmaktır. Günlük gıda maddesinin kendisini veremiyorsak onun bedeline vermek gerekir. Belki gıda verirken o yoksulun damak zevkine uygun yiyemeyeceği bir yemeği vermiş olabiliriz. Ancak oruç fidyesinin bedeli verildiğinde yoksul kimse istediği yemeği yiyebilir. Özetle fidyenin bedelinin yani parasının verilmesi uygundur. 

Fitre Nasıl Ödenir?

Fitre bir kişinin Ramazan-ı Şerif ayında bir defaya mahsus verdiği paradır. Diyanet İşleri Başkanlığı'nca 2024 yılı için 130 TL olarak belirlenmiştir. Kişi en yakını olarak fakir akrabasına, komşusuna verebildiği gibi. Bir kimse yoksul durumdaki akraba ve komşusuna fidye verebildiği gibi yardım kuruluşları aracılığıyla mazlum coğrafyadaki din kardeşine fitresini ulaştırabilir. İDDEF; zekat, fitre (sadaka-i fıtır) ve oruç fidyesi bağışlarını başta ilim tahsil eden talebeler olmak üzere yoksul Müslümanlara teslim etmektedir. Fitre ödemeleri online platformlar aracılığıyla veya banka hesapları üzerinden gerçekleştirebilir. 

Kur’an-ı Kerim Ayetinde Oruç Fidyesi

Allah-u Teala Bakara Suresi, 183 ve 184. Ayette mealen şöyle buyurur; “Ey iman edenler! Sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sakınasınız diye sizin üzerinize de sayılı günlerde oruç yazıldı. İçinizden hasta veya yolcu olan, başka günlerden sayısınca tutar. Orucu tutmakta zorlananlar için bir yoksulun (günlük) yiyeceği kadar fidye yeterlidir. Bir iyiliği mecbur olmadan yapan için bu (yaptığı) iyidir. Ama orucu tutmanız –bilirseniz– sizin için daha hayırlıdır.”

İDDEF ile Online Fitre ve Fidye Bağışı Nasıl Yapılır?

İDDEF, yardıma muhtaç coğrafyalara, yetim çocuklara ve dünyanın dört bir tarafında eğitim gören talebelere desteklerinizle ulaşıyor. Siz de fitre ve fidye bağışınızı sizden çok uzaktaki din kardeşinize ulaştırabilir, onların ihtiyaçlarını giderebilir ve ümmet bilincini pekiştirebilirsiniz. Bağışınızı  www.iddef.org sitesinden online olarak, ilgili hesap numaralarına EFT/Fast/havale yoluyla, genel merkez, Türkiye'nin çeşitli il ve ilçelerindeki temsilciliklerden ya da 0212 621 0065 numaralı çağrı merkezinden detaylı bilgi alarak yapabilirsiniz.