İslam dininde Hicri takvimin altıncı ayı olan Cemaziyelahir 14 Aralık 2023 (1445) Perşembe günü itibariyle başlıyor. 2023’ün kameri yılı 1445 kameri ayı ise Cemaziyelahir’dir. 11 Ocak 2024 Perşembe Cemaziyelahir ayının son günüdür. 12 Ocak Cuma (1 Recep 1445) Recep ayı yani mübarek üç aylar başlar. İlk çorak toprak anlamına gelen Cemaziyelevvel ayının ardından Cemaziyelahir ayı gelir. Cemaziyelahir ayından sonra ise Recep ayı gelir ve üç aylar başlar. Peki, Cemaziyelahir ne demek, bu aya özel bir dua var mıdır, Cemaziyelahir ayı fazileti nedir ya da bu ayda yapılacak ibadetler nelerdir? İnsana Değer Veren Dernekler Federasyonu (İDDEF) olarak, Cemaziyelahir ayı ile ilgili hazırladığımız makalemizde Cemaziyelahir’e yönelik aradığınız tüm soruların yanıtlarına ulaşabilirsiniz.

Cemaziyelahir Ne Demek?

Cemaziyelevvel ayından çıkarak Cemaziyelahir ayına girmiş bulunuyoruz. Peki, üç ayların habercisi Cemaziyelahir kelime anlamı olarak nedir? Cemaziyelahir son çorak toprak anlamına gelir. Peygamber Efendimiz (S.A.V) öncesinden günümüze kadar birçok olayın yaşandığı kıymetli aylardandır. Soğuk ve kurak anlamına gelen bu ayda şiddetli soğuk veya kuraklık hüküm sürdüğünden anlamının bu şekilde oluştuğu rivayet edilir. Hayret verici, şaşkına çeviren ve önemli pek çok olay Cemaziyelevvel ile Recep ayı arasında yani Cemaziyelahir’de meydana gelmiştir. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi’nde de geçtiği üzere Araplar arasında Cemaziyelahir’de pek çok olayın vuku bulduğunu ifade eden şöyle bir söz vardır: “Hayret verici pek çok olay Cemaziyelevvel ile Recep arasında meydana gelir.”

Cemaziyelahir Ayının Özellikleri Nelerdir?

İslam tarihinde Cemaziyelahir ayında birçok olay vuku bulmuştur. Yaşanan hadiseler ise bu ayın özelliğini dikkat çekici kılmış ve önemini artırmıştır. Cemaziyelahir ayının özellikleri arasında İslamiyet bazında bakıldığında doğumlar ve doğa olayları yaşanması gibi Hz. Ömer’in (r.a) Halife olması vardır. Bu ayın altısında halife olan Hz. Ömer (r.a) Ebu Bekir'den sonra İslam'ın ikinci halifesi olmuştur. Bu ayın bir diğer özelliği ise gaflet içine düşülmesidir. Önemsiz işler yapmak ve Allah ile ilgili olan şeylerden uzaklaşan Müslüman üç aylara hazırlanırken bu ayın özelliğini kaybedebiliyor. Bu nedenle bu ayın niteliğini iyi kavramak gerekiyor. Recep ayına hazırlanma bağlamında, bağışlanma ve tövbe anlamında çok önemli aylardan birisidir.

Cemaziyelahir Ayı Ne Zaman?

Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açıklanan dini günler ve hicri aylar takvimine göre 1 Cemaziyelahir 1445 – Miladi takvime göre 14 Aralık 2023 Perşembe gününe denk gelir.

Cemaziyelahir ayının birinci günü olan 14 Aralık 2023 Perşembe günü ay güneşten; Ankara´da 1 saat 12 dakika, Mekke´de 1 saat 25 dakika sonra batmaktadır. Güneş battığı anda hilal Mekke´de 14° 56´, Ankara´da 08° 47´ ufkun üstünde bulunacaktır.

Cemaziyelahir Ayının Faziletleri

Kişiyi doğruyu seçmeye, iyi ve güzel şeyler yapmaya teşvik eden erdemler bütünü olan fazilet bu ayın önemini ortaya koyar. Cemaziyelahir ayı fazileti büyük bir aydır. Bu ayda hataya, günaha sırtını dönmeye gayret etmek, tövbe ve istiğfara yönelmek, ibadetle meşgul olmak, Allah’ın rızasını kazanmak için gayret gösterilir. Beden kadar ruhen de soğuktan sıcağa, kuraktan sulağa geçmek büyük tövbe ayı olarak anılan Cemaziyelahir’de kazanılan şuur, bilinç ve maneviyat üç ayların ve özellikle Ramazan’ın temel taşlarıdır. Şüphemiz Yüce Allah (c.c) Kur’an-ı Kerim’in birçok yerinde kullarını tövbe etmeye çağırmıştır.

Cemaziyelahir Ayında Olan Olaylar Nelerdir?

Cemaziyelahir ayında olan olaylar arasında ilk sırada Hz. Ömer’in (r.a) Halife seçilmesi gelir. Peygamber Efendimiz Hazreti Muhammed'in kızı ve Dördüncü Halife Hazreti Ali'nin eşi Hazreti Fatıma validemiz bu ayın yirmisinde dünyaya gelmiştir. Ca’fer Es-Sadık (r.a) ise bu ayın altısında doğmuştur.

Cemaziyelahir Ayında Ne Yapılır? Cemaziyelahir Ayında Yapılması Gerekilen İbadetler

Recep, Şaban ve Ramazan yani üç aylardan önceki önemli bir ay olan Cemaziyelahir’de bol bol tövbe edilmeli ve mübarek üç aylara Allah’ın bağışlamasından ümit edilerek girilmelidir. Bağışlaması bol olan Rabbimize gönlü temizleyip, ruhu sakinleştirip, tefekkür içinde yalvarmak ve üç aylara bu şekilde girmek Cemaziyelahir ayının özelliklerini değerli kılar. Bu ayın ibadetleri arasında yine dinin direği sayılan namaz kılınır. İlk gecesinde kılınması müstehap olan yani sevilen iki rekatlık nafile namazı vardır. “Artık Kur'an'dan kolayınıza geleni okuyun” (Müzzemmil Suresi 20. Ayet) gereğince kolaya gelen yani Felak, Nas, İhlas, Kevser Surelerle de kılınabilecek olan bu namazda adeta ay karşılanmış ve selamlanmış olur. Bu ay bitene kadar faziletleri büyük ve bağışlanma sebebi olan "Subbuhun, kuddusün, Rabbul melâiketihî ve'r-rûh." Türkçe olarak "Münezzehsin, Mukaddessin, meleklerin ve Ruh'un Rabbisin." anlamına gelen zikrin çokça yapılması önemlidir. Ayrıca istediğiniz zaman kılabileceğiniz ikişer selamla kılınan dört rekatlık namaz tavsiye ediliyor. Yüce Allah (c.c) bu namazı kılan kimsenin ehlini, malını kısacası her şeyini korur buyuruluyor. 

Bu ayda yapılması gereken ve çok faziletli ameller arasında sayılan bir namaz daha vardır. Altı selamla, ikişer rekat olarak kılınan 12 rekatlık namazdır. Rabbimiz bu namazı kılan kimseye can ve mal güvenliği verir buyuruluyor.