Nisap Nedir? Nisap Miktarı Ne Kadardır?

İslamiyet’te en önemli ölçü birimlerinden biri olan nisap her Müslüman’ın bilmesi gereken bir konudur. Bir Mümin nisap miktarı ölçüsünün kaç olduğunu, nisap ne demek olduğunu, nasıl ulaşıldığını ve nasıl nisap miktarından aşağıda kalarak sorumlu kılınmadığını öğrenmesi gerekir. Çünkü nisap, farz ibadet Zekat’ın temel yapı taşıdır.

Nisap Nedir?

Nisap, kelime kökeni olarak sınır, işaret, kaynak gibi anlamlara gelir. Fıkıh terimi olarak nisap nedir diye incelediğimizde ise zekatın farz olduğunu gösteren zenginlik ölçüsü olduğunu görürüz.

Kelimenin sonundaki harf “b” olarak da yazılır ve nisab nedir diye karşımıza çıkar. Nisab, İslamiyet’te bir malın zekata tabi olabilmesi için ulaşması gereken asgari miktardır.

Nisap Miktarı Ne Demek?

Yüce Allah (c.c) kullarının zengin olanlarının fakirlere yardımda bulunması için İslam’ın beş şartından birini zekat kılmıştır. Zekat yükümlülüğünde esas alınan ölçü ise nisap demektir. Peki, nisap miktarı nedir? Bir Müslüman nisap miktarı ne demek olduğunu kavrayarak mallarından Allah (c.c) rızası için yoksullara verir.

Nisap miktarı, temel ihtiyaçlar ve borçlar dışında bir Müslümanın sahip olduğu servetin, zekatın farz kılınması için gerekli olan minimum sınırını ifade eder. Bu miktar Hz. Peygamber'in (S.A.V) hadisleriyle belirlenmiştir ve malların cinsine göre değişiklik gösterir. Nisaba ulaşan malın üzerinden bir yıl geçtikten sonra zekat verilmesi gerekir.

Nisap Miktarı Ne Kadardır?

Nisap, belirli ölçüde mala sahip olan kişilerin Allah (c.c) rızası için belirli kimselere vermesi gereken miktarı ifade eder. Nisap miktarı ne kadar diye baktığımızda ise çeşitli mallar üzerinde nisap oluştuğunu görmüş oluruz.

Zekatın farz olabilmesi için malların nisaba ulaşmasının yanı sıra, nâmî (gerçekten ya da hükmen artıcı) olması, elde edildikten sonra üzerinden bir yıl geçmiş olması ve bir yıllık borçlarla temel ihtiyaçlardan arta kalması şarttır.

Nisap miktarı 2024 yılına göre tespitte bulunsak da nisap miktarı hiçbir yıl değişmez. Kişinin temel ihtiyaçları dışında, borçlar çıkıldıktan sonra nisap miktarı ortaya çıkar. Bu altın değerinde hesaplanırsa 96 gr. altındır. Altının günlük değeri üzerinden nisap miktarı kaç tl olarak ortaya çıkar. Yani Türk Lirası cinsinden yatırımınız varsa örneğin bugün (18.12.2024) 290.000,00 (290 bin tl) olan bir kişi üzerinden bir yıl (354 gün kameri yıl) geçtikten sonra kırkta bir 1/40 (% 2,5) oranında yani 7.250 tl zekat verir.

Zekatın kimlere verileceği Kur'an-ı Kerim'de ayrıntılı şekilde açıklanmış (Tevbe, 9/60), nisabı da hadislerde belirtilmiştir. (Buhârî, Zekât, 32, 36, 38, 43).

Nisap Miktarı Nasıl Hesaplanır?

Her malın kendine özgü bir nisap miktarı vardır. Zekâtın farz olabilmesi için malların cinsine göre belirlenmiş bu asgari miktara ulaşması gerekir. Nisap miktarları, Peygamber Efendimizin (S.A.V) hadislerinde belirtilmiş ve İslam hukukunda detaylandırılmıştır. Yani, altının nisap miktarı, gümüş nisab miktarı, kurban nisap miktarı gibi ölçütler bulunur.

Bazı mallar için nisap miktarları şöyledir:

Altın ve Gümüş:

Altın için nisap miktarı 96 gram

Not: Gümüşün zekât nisabında da, altın ve ticaret malı durumundaki tüm mallarda olduğu gibi gram altın değeri ölçü alınır. (Bugün 18 Aralık 2024 tarihinde 1 gram gümüşün fiyatı 34.76 tl’dir. Yani 8339 gram gümüşü olan ve üzerinden bir yıl geçen kişi 7.250 tl zekat verir)

Ticaret Malları:

Ticaret mallarının değeri altın veya gümüş nisabına ulaşmalıdır.

Tarım Ürünleri:

Ürün cinsine göre değişmekle birlikte, sulama yöntemi dikkate alınır. Genelde 5 vesk (yaklaşık 650-700 kg) temel alınır.

Küçükbaş ve Büyükbaş Hayvanlar:

Küçükbaş hayvanlar (koyun ve keçi): 40 adet.

Büyükbaş hayvanlar (sığır): 30 adet.

Deve: 5 adet.

Nisap ve Zekat Kavramları ile İlgili Bilinmesi Gerekenler

Dinimizde toplumsal dayanışma ve yardımlaşmayı teşvik eden bir ibadet olan zekat, Yüce Rabbimiz tarafından belirli şartlar altında Müslümanlara farz kılmıştır. Bu ibadetin temelini ise nisap kavramı oluşturur. Yani birbiriyle tamamen ilişkili unsurlardır.

Öncelikle nisap ne demek olduğunu, nisap miktarını bilmemiz gerekiyor. Nisap, bir malın zekâta tabi olabilmesi için ulaşması gereken asgari miktardır. Malın temel ihtiyaçlar ve borçlar dışında birikmiş olması gerekir. Mal, artıcı (nâmî) olmalı, yani üreyebilen veya değer kazanabilen bir yapıya sahip olmalıdır. Nisap miktarına ulaşıldıktan sonra malın üzerinden bir yıl geçmelidir.

Zekat, Müslümanların mallarının belirli bir oranını Allah rızası için ihtiyaç sahiplerine vermesidir. İslam'ın beş şartından biridir ve belirli şartlar yerine geldiğinde farzdır. Verilme oranı, para, altın, gümüş ve ticaret mallarında %2,5 (1/40), tarım ürünlerinde, sulama yöntemine göre %5 veya %10, hayvanlarda yukarıda anlattığımız gibi malın türüne ve sayısına göre değişir.

Zekatta Nisap Miktarı

Zekat nisap miktarı Peygamber Efendimizin (S.A.V) hadisleriyle belirlenmiş, Kur’an-ı Kerim’de ise kimlere verileceği detaylı olarak ifade edilmiştir.

Nisap miktarı, altın ve gümüş gibi kıymetli madenlere dayanarak hesaplanır. Temel ihtiyaçlar ve borçlar çıktıktan sonra kişinin elinde kalan mal, belirlenen nisap miktarını aşıyorsa ve bu malın üzerinden bir yıl geçmişse, zekat farz olur.

Zekat hesaplama çalışması yapılmadan ve miktar belirlenmeden önce Allah-u Teala'nın (c.c.) koyduğu ölçü ve miktara uyulması gerekiyor. Zekata tabi olan mallar fıkıhta bakıldığında beş kalemde incelenir. Birincisi altın, gümüş, para gibi nakitler, ikincisi ticari mallar, üçüncüsü toprak mahsulü, dördüncüsü küçükbaş büyükbaş hayvanlar, beşincisi ise rikaz denilen yer altından çıkan gömül ve madenlerdir. Zekat, altın veya mukabili nakit paranın yüzde 2,5 yani kırkta birinin yoksula verilmesi şeklindedir.

Nisap miktarı, ekonomik duruma göre toplumun fakir ve zengin bireyleri arasındaki dengeyi sağlamak ve yardımlaşmayı teşvik etmek için önemli bir ölçüttür.

ZEKAT HESAPLA