Şevval Ayı Nedir? Şevval Ayı Faziletleri ve Orucu

Şevval ayı İslamî takvimde önemli bir yere sahiptir. İslamî takvim, Hicrî takvim olarak da bilinir ve İslam'ın başlangıcı olan Peygamberimiz Hazreti Muhammed'in (S.A.V) Mekke'den Medine'ye hicret ettiği tarih olan 622 Miladi takvimdeki olaya dayanır. Şevval ayı 2024 yılında Hicri Takvime göre 1445 yılıdır.

Şevval Ayı Nedir?

Şevval Ayı, İslamî takvimin 10. ayıdır. Şevval, yukarı kalkmak, yükselmek, kaldırmak anlamlarındaki şevl kökünden türemiştir. Şevvâl kelimesi kamerî yılın Ramazan’dan sonra ve Zilkade ayından önce gelen 10. ayın adıdır. Ramazan Ayı'nı takip eder.

Peki, Şevval ayı nedir? Şevval, İslamiyet’ten önce yani cahiliye döneminde dâbir ve vâğıl olarak adlandırılmıştır. Şevval kelimesinin onuncu aya ad olması değişik şekillerde açıklanmıştır. Araplar kamerî ayların eski adlarını değiştirirken bu ay yaz mevsiminde havanın sıcak olduğu bir döneme rastladığı için bu adın verildiği rivayet edilmektedir. Develerin çiftleşme mevsiminde kuyruklarını kaldırmalarından dolayı bu şekilde isimlendirildiği ya da havanın çok sıcak olması sebebiyle develerin sütünün azalması yüzünden bu adla anıldığı şeklinde açıklamalar da mevcuttur.

Şevval Ayı 2024 Ne Zaman Başlıyor?

2024 dini günler listesine baktığımızda Ramazan ayının son gününün arefe olduğunu görürüz. 9 Nisan 2024 Salı günü Ramazan ayının son günü yani arefedir. 10 Nisan 2024 Çarşamba Şevval ayının birinci günüdür ve aynı anda Ramazan Bayramının ilk günüdür.

Şevval ayı ne zaman başladığı Ramazan-ı Şerif ayından hatırlanır. Yani Ramazan ayından sonra Şevval ayı gelir.

1 Şevval 1445 - 10 Nisan 2024 Çarşamba - Ramazan Bayramının 1. günü

2 Şevval 1445 - 11 Nisan 2024 Perşembe - Ramazan Bayramının 2. günü

3 Şevval 1445 - 12 Nisan 2024 Cuma - Ramazan Bayramının 3. günü

Şevval ayı kaç gün sürdüğünü Hicri takvimi takip ederek belirleriz. Şevval ayının birinci günü 10 Nisan’dır. Şevval ayı ne zaman bitiyor 2024 yani son günü ise 8 Mayıs Çarşamba’dır. Nisan ayı 2024 yılında 30 çeker. Böylece Şevval ayının tam olarak 29 gün sürdüğünü söyleyebiliriz. Şevval ayı hangi ay rastladığı yıllar içinde her gün yaklaşık 10 gün öne gelmelerden dolayı değişmektedir. 2024 yılında Miladi takvime göre Nisan ve Mayıs aylarını kapsar. Şevval ayı son günü ne zaman diye baktığımızda ise Şevval ayından sonra gelen Zilkade ayını incelemek gerekir. Zilkade ayı 9 Mayıs 2024 Perşembe günü başlar. Yani 8 Mayıs Şevval ayının son günüdür. Çarşamba günü akşam ezanı okunmasıyla Şevval ayı biter ve Zilkade başlar. Çünkü geceler bir gün önceden gelir.

Şevval Ayı'nın Önemi Nedir?

Kur’ân-ı Kerîm’in inmeye başladığı, pek çok fazileti bünyesinde bulunduran mübarek Ramazan ayı ve bin aydan daha hayırlı olduğu ayet-i kerime ile sabit olan Kadîr Gecesi ve ardından Ramazan Bayramı ile sevinen Müslümanlar, Şevval ayı önemi bayram günleriyle anlar.

Özellikle oruç başta olmak üzere yoğun bir ibadet yerine getiren Müslümanlar, rehavete kapılmadan farz ibadetler ile birlikte nafile ibadetleri yapmalıdır. Şevval ayı önemli oruç günlerini barındırması hasebiyle önemlidir. Şevval ayı kaçıncı günü oruç tutulması gerektiğini Ramazan Bayramı bitimiyle başlayan günler olarak bilmeliyiz.

Ramazan-ı Şerif ayından sonra gelen bu ayın, cahiliye döneminde uğursuz sayıldığı bu sebeple nikâh kıymadıkları, Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)in bu batıl inancı yıkmak için Hazreti işe (Radıyallâhu Anhâ) validemizle bu ayda nikâhlandığı belirtilmektedir.

İslâm tarihi içerisinde Şevval ayında; Benî Kaynukâ, Uhud, Huneyn ve Tâif gazveleri gerçekleşmiş, Peygamber Efendimiz (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem)in oğlu İbrahim’in de bu ay içinde vefat ettiği haber verilmiştir.

Şevval ayının oruç ibadetiyle yakın bir alakası bulunduğu gibi, hac aylarından ilki olması hasebiyle İslâm’ın beş şartından biri olan bu ibadetle de yakın bir alakası vardır.

Şevval Ayı'nda Oruç Tutmanın Faziletleri

Bir aylık Ramazan orucundan sonra bayramla sevinen Müslüman, Şevval ayı orucu tutarak sevaplarını büyük bir şekilde artırabilir. Çünkü Recep, Şaban ve Ramazan’da yapılan faziletli ibadetlerin ardından bizleri karşılayan diğer faziletli amel şevvâl ayında altı gün oruç tutmaktır. Bir ay boyunca oruç ibadetini yerine getirip alışan Müslümanlar şevvâl ayında da altı gün oruç tutup senenin hepsini oruçlu geçirmiş müjdesine nail olurlar.

Şevval ayı fazileti, Peygamber Efendimiz (S.A.V) buyurduğu hadis-i şerif ile net bir durum kazanır. Allah Resulü (S.A.V) şöyle buyurmuştur:

“Kim, Ramazan (orucunu tutar ve) bayramdan sonra altı gün oruç tutarsa, onun tutmuş olduğu oruç, senenin tamamının orucu olmuş olur. Her kim hayırlı bir iş ile gelirse (bir iyilik işlerse) kendisine onun (yapmış olduğu iyiliğin) on misli sevap verilir.”

Netice itibariyle yapılan nâfile ibâdetlerin kıyamet günü noksan yapılmış farz ibâdetleri tamamlaması söz konusudur. Bu vesileyle bizlerde şevvâl ayı orucumuzu Allâh Teâlâ’nın rızası ve ihlasla tutarsak bir yıl değil belki binlerce yıl oruçlu gibi sevap alırız.

Şevval Ayı Orucu Ne Zaman Tutulur?

Şevval ayında tutulması tavsiye edilen 6 günlük orucun önemi ve fazileti büyüktür. İbnü Ömer (Radıyallâhu Anhümâ)dan rivâyet edildiğine göre Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: “Her kim Ramazân ayının orucunu tutar, ardından Şevvâl ayından da altı gün oruç tutarsa, sene boyunca oruç tutmuş gibidir.”

Peki, Şevval ayı orucu hangi günlerde tutulur? İbnü Ömer (Radıyallâhu Anhümâ)dan rivâyet edilen diğer bir müjde ise şu şekildedir: “Her kim Ramazân ayının orucunu tutar, ardından Şevvâl ayından da altı gün oruç tutarsa, annesinden doğmuş günkü gibi günahlarından sıyrılır.” Buradan anlıyoruz ki 6 günlük oruç Şevval ayı içerisinde ister peş peşe isterse aralıklar halinde tutulabilir.

Örneğin, 2024 yılı için Şevval ayı orucu ne zaman tutulur diye incelediğimizde 3 Şevval 1445 yani 12 Nisan 2024 Cuma Ramazan Bayramının 3. günüdür ve bugün Ramazan bayramı biter. Peki, Ramazan bayramından sonra Cuma, Cumartesi ve Pazar gününe rastlıyorsa bu günlerde oruç tutulabilir mi? Cumartesi günleri Yahudilerin, Pazar günleri de Hristiyanların ibadete ayırdıkları günlerdir. Cumartesi ve Pazar günleri tek gün olarak onlara benzememe sebebiyle oruç tutulması tavsiye edilmez. Ancak 13 Nisan 2024 Cumartesi günü Şevval orucuna başlayabilir. Cumartesi, Pazar, Pazartesi olarak devam eder. Kişi isterse 15 Nisan Pazartesi günü de oruç tutmaya başlayabilir. Yani Ramazan bayramı bitince Şevval oruçları tutulabilir.

Şevval Ayı Orucu Nasıl Niyet Edilir?

Ramazân-ı Şerif’ten sonra Şevval ayında altı gün oruç tutmak müstehaptır. Bu ayda tutulan nafile oruç Ramazân’da tutulmayan oruçların yerine geçmez; yani Ramazân’da tutulmayan oruçların ayrıca kaza edilmesi farzdır. Bir oruçta hem kaza hem de nafile yerine niyet edilmesi geçerli olmadığından Şevvâl ayında tutulan oruçta da bunlardan yalnız birine niyet etmek gerekir.

Şevval ayı orucu niyeti ister “Niyet ettim Allah (c.c.) rızası için oruç tutmaya” ister “Niyet ettim Allah (c.c.) rızası için Şevval orucu tutmaya” şeklinde olabilir. Şevvâl ayında nafile niyeti ile tutulacak oruç, peş peşe tutulabileceği gibi ara verilerek de tutulabilir.

Şevval Ayı'nda Yapılabilecek Diğer İbadetler

Mübarek üç aylar olan, Recep, Şaban ve Ramazan’ın ardından Şevval gelir. Tüm Müslümanlar, “Her geleni Hızır, her geceyi Kadir bil” vecizesini yılın tüm aylarında uygulamalıdır. Sadece üç aylarda ibadetlerde yoğunluk gösterilip sonraki aylarda Kur’ân-ı Kerim okunmaması, sünnete uygun davranış sergilenmemesi ve farzlarda gevşeklik gösterilmesi samimi bir davranış olmaz.

Ramazan’da elde ettiğimiz mânevî atmosferi canlı tutarak âhiret hazırlığına bütün yıl aynı şekilde devam etmeliyiz. Sadaka vermeyi, farz, kaza ve nafile namaz kılmayı, zaman zaman oruç tutmayı, insanlara yardım etmeyi senenin diğer aylarında da aynı özveri ile yapmalıyız. Böylelikle bir sonraki üç ayların manevi iklimine aynı halet-i ruhiye ile erişmiş oluruz.

Şevval Ayı'nda Dua ve Zikir Etmenin Önemi

Şevval ayı, özellikle 6 gün oruçlarının tutulduğu ay olarak bilinse de genel olarak ibadet etmek ve dua etmek için güzel bir aydır. Şevval ayında dua etmek ve Allah'a niyetlerini, dileklerini ve ihtiyaçlarını açıkça ifade etmek önemlidir. Dua etmek, Allah'ın rahmetinden ve lütfundan istifade etmenin bir yoludur.

Müslümanlar, bu ayı ibadet, dua ve zikir geçirerek Allah'a yakınlıklarını arttırmayı amaçlar. günahlarından tövbe etmek ve Allah'tan af dilemek için uygun bir aydır. Bu nedenle, bu ayda daha fazla tövbe etmek ve istiğfar yapmak önemlidir.

Tasbihat: Sübhânallah (Allah'ı tenzih ederim), Elhamdülillah (Hamd, övgü Allah'a mahsustur), Allahu Ekber (Allah en büyüktür) gibi temel zikirlerin yanı sıra diğer tesbihatlar da yapılabilir.

Salavat: Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'e (S.A.V) salavat getirmek, onun şefaatini ummak ve sevgisini artırmak için önemlidir. Özellikle "Allahümme salli ala Muhammedin ve ala âli Muhammed" şeklindeki salavatlar sıkça yapılabilir.

İstiğfar: Günahlarından tövbe etmek ve Allah'tan af dilemek için istigfar zikri yapılabilir. "Estağfirullah" demek veya diğer istigfar dualarını okumak bu kapsamdadır.

Zikir Çekmek: Şevval ayında Allah'ın isimlerini anmak ve O'na yönelmek için zaman ayırmak önemlidir. "La ilahe illallah" (Allah'tan başka ilah yoktur), "Subhanallah" (Allah'ı tenzih ederim), "Elhamdülillah" (Hamd, övgü Allah'a mahsustur) gibi zikirler sıkça tekrarlanabilir.

Kur'an Okumak ve Hatim Etmek

Şevval ayı, Müslümanlar için manevi bir yolculuğa çıkmak ve Kur'an'ın rehberliğinde ruhani gelişimlerini sürdürmek için değerli bir zaman dilimidir. Kur'an'ı okumak, anlamak ve hayatımıza uygulamak, bu sürecin önemli bir parçasını oluşturur. Bu ayda, Kur'an okuyarak manevi duyguları canlandırmak ve ibadetlere devam etmek önemlidir.

Ramazan ayında bol bol okuduğumuz ve hatme yaptığımız Kur'an-ı Kerim, Müslümanlar için bereketli bir kaynaktır. Şevval ayında Kur'an okumak, bu bereketi artırır ve kişinin manevi hayatını zenginleştirir. Şevval ayında da Kur’an-ı Kerim hatim etmek kadar derinlemesine anlamak için de önemli bir fırsattır. Meal ve tefsirlerden faydalanarak Kur'an'ın mesajlarını anlamaya çalışmak, kişinin manevi gelişimine katkı sağlar.

Sadaka Vermek ve Yardımlaşmak

Sadaka vermek, Müslümanlar için maddi ve manevi bir ibadet ve Allah'a yakınlık vesilesidir. Yine hadis-i şeriflerde Peygamberimiz (S.A.V) “Sadaka belâyı def eder ve ömrü uzatır” (Heysemî, Mecmaü'z-Zevâid,3/63) olarak ifade etmektedir. Sadaka verme geleneği sadece Ramazan ayında değil tüm gün ve aylarda devam eder.

Sadaka vermek maddi olduğu kadar manevidir. Gülümsemek, güzel sözler söylemek, birini ziyaret etmek gibi eylemler de sadaka kapsamına girer. Şevval ayında iyilik yapmak ve başkalarına yardım etmek, Müslümanlar için büyük bir sevap kaynağıdır. Bu ayda bir kişinin hayatına dokunmak ve onun yaşamını kolaylaştırmak, Allah'ın rızasını kazanmada önemli bir rol oynar.

Yardımseverlik ve yardımlaşma insan insanın umududur şiarını yaşatır. Şevval ayı, Müslümanlar için yardımseverlik ve cömertlik ruhunu canlandırma fırsatı sunar. Bu ayda fakirleri, yetimleri, dulları ve ihtiyaç sahiplerini hatırlamak ve onlara yardım etmek önemlidir.