İslam dininde Hicri takvimin on birinci ayı olan Zilkade 9 Mayıs 2024 (1445) Perşembe günü itibariyle başlar. Ramazan Bayramı olan Şevval günlerinden sonra Zilkade ayı gelmektedir. Peki, Zilkade ayı nedir, bu aya özel bir dua var mıdır ya da Zilkade ayında yapılacak ibadetler nelerdir? İnsana Değer Veren Dernekler Federasyonu (İDDEF) olarak, Zilkade ayı ile ilgili hazırladığımız makalemizde Zilkade’ye yönelik aradığınız tüm soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Zilkade, Hicrî yılın on birinci ayı, dört haram aydan biridir. Zülka‘de, Zilki‘de olarak da bilinen Zilkade kamerî yılın şevvalden sonra, zilhicceden önce gelen on birinci ayıdır. Peki detaylı olarak Zilkade ayı nedir? Câhiliye döneminde Araplar bu ay girdiğinde kutsallığına karşı saygılarından dolayı savaş ve saldırıyı, kötü söz ve kötü davranışı, hatta hayvanları için otlak aramayı bırakmaları sebebiyle bu ayın “oturmakla geçen ay, oturma zamanı” anlamında “zü’l-ka‘de” diye adlandırılmıştır. Zilkade isminin, hicrî takvimde yer alan diğer ay adları gibi milâdî V. yüzyılın başlarında Hz. Peygamber’in babasından beşinci dedesi Kilâb b. Mürre tarafından belirlendiği, İslâmiyet’in zuhuru döneminde de Arapların bu isimleri kullanmakta olduğu belirtilir.
Zilkade, onbir ayın sultanı Ramazan-ı Şerif’in bayram günleri olan Şevval günlerinden sonra gelir. Yoğun maddi ve manevi ibadetlerin ardından gelen güzel bir aydır. Zilkade ayı fazileti haram aylardan biri olmasından gelir. Üçü peş peşe biri ayrı olmak üzere dört tane Haram ay bulunur. Mübarek aylar ya da hürmet ayları olarak anılan bu aylar Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep’tir. Bu dört ayda her türlü kötülük, saldırı, zulüm ve savaş yasaklanmıştır. Bazı kaynaklarda Zilkade ayında meydana gelen olaylar arasında Hz. İbrâhim ile İsmâil’in Kâbe’nin temellerini yükseltmeleri, denizin Hz. Mûsâ için yarılması, Hz. Yûnus’un balığın karnından çıkması belirtilmiştir. Ayrıca, İbn Abbas’ın, “Mûsâ’ya otuz gece vade verdik” âyetinde geçen (el-A‘râf 7/142) “otuz gece” ifadesini zilkade ayı olarak yorumladığı nakledilir.
İslamiyette her ayın değeri ve önemi vardır ve bu ayların birçoğunda çeşitli ibadetler yapılır. Zilkade ise Ramazan ayından sonra gelir onu ise Kurban Bayramı olan Zilhicce ayı takip eder. Yani Ramazan ile Kurban arasındaki aydır. Zilkade ayı ibadetleri içinde en önemlileri, nafile ibadetler, oruç, Kur’an-ı Kerim okuma, sadaka, zekat, tövbe, dua, hayır işleri ve hacca hazırlık vardır.
Farz dışında nafile namazlar kılınabilir. Özellikle gece ibadetlerine özen gösterilebilir. Teheccüd namazı, gece kalkılarak kılınan bir nafile namazdır ve çok kıymetlidir. Zilkade ayının son gün namazı; İşraktan sonra 2 rekat olarak kılınır. Her rekatta Fatiha’dan sonra Kadr (İnna Enzelna) Suresi okunur selam verdikten sonra 11 kere Salevat-ı Şerife getirilir ve 11 kere Fatiha okunur. Akabinde secdeye varıp ne dua ederse kabul olur.
Özellikle Zilkaade'nin ilk on günü içerisinde nafile oruçlar tutmak sevaptır.
Kuran'ı Kerim'i okumak ve anlamaya yönelik meal ve tefsir çalışmaları yapılabilir.
Mümkünse bu ayda ekstra sadaka ve zekat vermek, yardımlaşma ve dayanışma duygusunu pekiştirebilir.
Zilkade ayı da Allah'a samimi bir şekilde tövbe etmek ve günahlardan arınmak için fırsat görülebilir.
Bu ayda iyilik yapmaya ve hayır işlerine yönelmek, çevrenizdeki insanlara yardımcı olmak da önemlidir.
Zilkade ayı, hac mevsiminin başlangıcıdır. Hac ibadetini yerine getirmek isteyenler için bu ayda niyet etmek ve hazırlıklara başlamak önemlidir.
Ayrıca Türk dinî mûsikisinde şevval, zilkade ve zilhicce aylarında genellikle hac ilâhileri okunur. Bu aylarda güftelerinde haccı, Kâbe sevgisi ve hasretini dile getiren eserler icra edilir. Yine iki bayram arasında yer aldığından Türk halk kültüründe özellikle kadınlar arasında “aralık” şeklinde isimlendirilir.
Peygamber Efendimiz (S.A.V) bazı hadis-i şeriflerinde buyurmuştur ki; “Haram aylarda tutulan bir günün orucu, diğer ayların tümüne denk gelir” İşte buradan da anlıyoruz ki Zilkade ayında oruç tutmak çok faziletlidir. Zilkade ayı orucu niyeti “Niyet ettim Allah (c.c.) rızası için oruç tutmaya” diye olabileceği gibi “Niyet ettim Allah (c.c.) rızası için Zilkade orucu tutmaya” diye de olabilir. Haram aylarda oruç tutmak çok faziletlidir. Zilkade ayında Perşembe, Cuma ve Cumartesi günleri tutulan oruç çok sevaptır. Bu günler ay girdiği zamandan itibaren başlangıçta örneğin 2024 yılında Zilkade’nin başladığı 9 Mayıs Perşembe, 10 Mayıs Cuma ve 11 Mayıs Cumartesi günleri oruç tutulabilir. Yine Zilkade ayının ortalarında ve sonunda da tutulabilir. Haram aylar olan zilkade, zilhicce, muharrem ve receb’te (Hanefîler’e göre tercihen bu ayların perşembe, cuma ve cumartesi günlerinde) oruç tutmak müstehaptır.
Zilkade ayı gibi mübarek bir zaman diliminde tesbih çekmek, kişinin ibadet ve maneviyatını artırır. Tesbih çekmek, zikir ve dua etmek için önemli bir sevap ve Allah’a (c.c) yakınlaşma halidir. Zilkade ayı tesbihleri tövbe etmek, Allah’ı (c.c.) ve Resulünü (S.A.V) anmak ile yapılır.
Tasbih-i Tahlil; Subhanallah (Allah'ı tenzih ederim), Elhamdulillah (Allah'a hamd ederim), Allahu Ekber (Allah en büyüktür) kelimeleri sırasıyla tekrarlanır. Bu tesbih, Allah'ın büyüklüğünü, kudretini ve yüceliği zikredilir.
Salavat-ı Şerife; Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'e (S.A.V) salat ve selam getirmek için kullanılan tesbih türüdür. "Allahümme salli ala seyyidina Muhammedin ve ala ali seyyidina Muhammed" şeklinde tekrarlanır.
Tevbe-i İstiğfar; Günahları affetmek ve tövbe etmek için kullanılan bir tesbihtir. Kişi günahlarından dolayı Allah'tan af diler.
Takva Tesbihi; Kişinin Allah'a karşı gelmekten sakınma duygusunu güçlendirmek için yapılır. "La havle vela kuvvete illa billah" (Allah'tan başka kuvvet ve kudret yoktur) cümlesi tekrarlanır.
İsmi Azam Tesbihi; Allah'ın en büyük ismi olan "Allah" kelimesinin tekrarlanmasıdır. Bu tesbih, Allah'ın birliğini ve kudretini anmak için yapılır.
Peygamber Efendimiz’den (S.A.V) Zilkade ve özellikle Haram aylar ile ilgili birçok hadis vardır. Zilkade ayı ile ilgili hadisler bize bu ayın önemini anlattığı gibi rehber olarak yol haritamızı dolayısıyla ne yapmamız gerektiğini anlatır.
“Her kim herhangi bir haram aydan Perşembe, Cuma ve Cumartesi olmak üzere 3 günü oruçlu geçirirse kendisine (tuttuğu her güne karşılık) 2 sene, başka bir rivayette 700 sene başka bir rivayette ise 900 sene ibadet sevabı yazılır” (Taberani El-Evsat no:1810)
Haram aylarda özellikle insanların ibadete düşkün olmaları Peygamber Efendimizin (S.A.V) tavsiyesidir. Sahabeler, Tâbiîn, Tebeut tabiin, bir cümle ulemanın hepsinin bu aylarda daha çok ilim, amel ve ihlas anlamında kendilerine özen gösterdikleri, dikkat ettikleri birçok rivayetlere dayanmaktadır. Peki, Zilkade ayı ne zaman başlıyor? Zilkade, 2024 yılında hicri takvime göre 1445’te 9 Mayıs 2024 Perşembe günü başlar. 6 Haziran 2024 Perşembe günü de Zilkade ayının son günüdür. Zilkade ayından sonra gelen Zilhicce 7 Haziran 2024 Cuma günü başlar.
Diğer Yazılar
TÜM YAZILARI OKU