Oruç Sağlığa Faydalı mı? Orucun Bilimsel Faydaları

Oruç ibadeti, imsak vaktinden iftar yani akşam ezanı vaktine kadar Allah rızası için bilinçli olarak yeme, içme ve cinsel ilişkiyi terk etmekle yerine getirilir. Ergenlik çağına gelen ve akıllı olan her Müslüman erkek ve kadına Ramazan ayında oruç tutmak farzdır. Özellikle oruç ve hastalık bir araya geldiğinde mutlaka doktora danışılmalıdır.

Orucun başlıca faydalarını şöyle sıralayabiliriz:

• Yağ yakımını hızlandırarak kilo kaybına destek olur
• Kandaki yağ, kolesterol ve diğer lipid türlerini düşürmeye yardım eder
• Oruç tutmak oksidatif stresi azaltıp, bağışıklığı güçlendirir
• Detoksifikasyonu artırarak zararlı toksinlerden arındırmayı destekler
• Oruç tutmak kişinin irade, sabır ve empati gibi manevi yeteneklerini arttırır
• Karaciğer fonksiyonunda iyileşme sağlayabilir
• Vücuttaki enflamasyonu azaltır
• Mide ve bağırsakları dinlendirerek detoks etkisi yapar
• Kan şekerini düşürür
• Oruç tutmak zihinsel fonksiyonların işlevini artırır
• Cildi canlandırarak güç verir
• Oruç tutmak kalp sağlığını korur
• Büyüme hormonu salgısını artırır
• Psikolojik olarak rahatlık verir

Orucun Bilimsel Olarak Kanıtlanmış Faydaları

Peygamber Efendimizin (S.A.V) “Oruç tutunuz ki sıhhat bulasınız” hadisi şerifinde bildirildiği gibi bedeni olarak sıhhat bulmaktadır. Oruç tutmak hem ruha hem de bedene çok iyi gelen bir ibadettir. Orucun sağlığa faydaları hem geleneksel hem de modern tıpta saymakla bitmez.

Oruç tutmanın maneviyatın yanında sağlık üzerinde de pek çok faydası vardır. Orucun sağlığa faydaları bilimsel olarak doktorların da ilk etapta diyabet riskini azaltan, sindirimi düzenleyen bir uygulama olması dolayısıyla önerdiği bir şeydir. Orucun insan sağlığına faydaları kısaca sayarsak kalbe, mideye, beyne, karaciğere ve bağışıklığa çok iyi geldiği bilimsel olarak tespit edilmiştir. 

Oruç, hoşgörü, empati ve sabrı kazandıran mükemmel bir ibadet olduğu gibi manevi açıdan olduğu gibi sağlık yönünden de birçok faydası bulunur. Uzun yıllardır süren bilimsel araştırmalar gösteriyor ki oruç beden sağlığını koruyor. Özellikle mide, bağırsak ve pankreas dinlenme yani mola verme fırsatı yakalıyor.

Oruç ve Kanser Araştırmaları

Oruç, Bakara Suresi 183. ayette “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı.” yer aldığı gibi farzdır. Yüce Rabbimizin orucu farz kılmasında insanoğlunun bildiği ve bilmediği nice hikmet vardır. Yüce Allah (c.c.) zaten zararlı olan bir şeyi kullarına emretmez. 

Oruç farz bir ibadet olduğu gibi vücudun dinlenmesi ve yenilenmesi için oruç tutmanın sağlık açısından faydaları saymakla bitmez. 11 ay aktif olarak yeme içme ile çalışan başta mide olmak üzere yılda bir ay dinlenme yaşar. Oruç tutmanın kanser riski üzerindeki etkilerini inceleyen çeşitli bilimsel çalışmalar vardır. 

Bazı araştırmalar, oruç ve kanser arasında potansiyel bir ilişki olabileceğini öne sürmektedir. Örneğin, hayvanlar üzerinde yapılan bazı çalışmalar, oruçun kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatabileceğini veya kanser riskini azaltabileceğini göstermiştir. Bununla birlikte, bu bulguların insanlar üzerindeki etkileri net değildir ve daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bazı insan çalışmaları, oruç veya açlık rejimlerinin kanser tedavisi sırasında bazı faydalar sağlayabileceğini ortaya çıkarmıştır. 

Örneğin, bazı vakalarda oruç, kanser tedavisine yanıtı artırabilir veya tedaviye yardımcı olabilir. Oruç tutmak isteyen kanser hastalarının doktorlarına danışması doğru olacaktır. 

Oruç ve Nörolojik Hastalıklar

Oruç tutmak, zihinsel fonksiyonların iş görme yetisini artırması ve sindirim sistemini dinlendirmesi gibi fiziksel faydalar ile birlikte manevi olarak da sabır ve empati yetisini artırması gibi şifaları vardır. Orucun insan sağlığına faydaları nelerdir diye baktığımızda nörolojik bulgular da öne çıkmıştır. Nöroloji ya da sinir bilimi, genel olarak beyin, beyin sapı, omurilik ve çevresel sinir sistemiyle kasların hastalıklarını inceleyen, cerrahi dışındaki tedavi uygulamalarını içeren tıp bilimi dalıdır. 

Oruç tutmanın özellikle de nörolojik hastalıkları olan kişiler üzerinde olumlu etkileri vardır. Nörolojik hastalıklar, beyni, omuriliği ve sinirleri etkileyen çeşitli koşulları içerir. Bunlar arasında epilepsi, migren, Parkinson hastalığı, multipl skleroz, Alzheimer hastalığı ve diğer demans türleri gibi çeşitli durumlar bulunur. Oruç, psikolojik olarak rahatlık verdiği gibi kullanılması gereken ilaçlar olduğundan dolayı hastaların mutlaka oruç tutmadan önce bir doktora danışmaları ve sağlık durumlarına uygun olup olmadığını değerlendirmeleri gerekir.

Oruç ve Otoimmün Hastalıklar

Oruç tutmak sağlıklı bireylerin yerine getirdiği bir ibadettir. Örneğin şeker hastalığı olan her kişi oruç tutar veya tutamaz diyemeyiz. Bu durum hastalığın evresine göre doktorun vereceği bir karardır. Öncelikle otoimmün hastalıkların ne olduğunu bilmemiz gerekir çünkü oruç tutmak sağlığa faydaları olduğu gibi aç ve susuz kalmanın zararı olduğundan oruç tutulması hasta kişiye önerilmez. 

Bağışıklık sisteminin gerektiğinden fazla çalışması durumunda ise vücut kendi dokularını yabancı olarak algılar ve bu dokulara saldırarak zarar verir. Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırmasına otoimmün hastalıklar denir. Bu hastalıklar arasında lupus, romatoid artrit, tiroid hastalıkları, multipl skleroz, Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi çeşitli koşullar bulunur. Otoimmün hastalıkları olan kişiler genellikle düzenli olarak ilaç kullanırlar. 

Oruç tutma, ilaçların zamanında alınmasını engelleyebilir ve bu da hastalık semptomlarının kötüleşmesine neden olabilir. Oruç tutmadan önce doktorlarına danışarak ilaç kullanımını düzenlemek önemlidir.

Orucun Kilo Verme ve Metabolizma Üzerindeki Etkileri

Oruç maneviyatı yanında, kış ve yaz saatlerine göre değişmekle birlikte uzun süre aç ve susuz kalmaktır. Peki, aç kalınarak sağlık kazanılır mı yani orucun vücut sağlığına faydaları olur mu? Ramazan ayı sağlık kazanmak ve kilo vermek için de iyi bir fırsattır. Uzun süren açlığın metabolizmayı yavaşlattığı söylenir ancak uzmanlara göre bu doğru bilinen bir yanlıştır. Çünkü mide ve bağırsakları rahatlatan, dinlendiren oruç düzenli ve sağlıklı beslenildiği takdirde zayıflamaya da yardımcı olur.

Orucun Kan Şekeri Kontrolüne Katkıları

Oruç tutmanın insan sağlığına faydaları anlamında uzmanlara göre oruç tutmak insülin direncini koruyor. Böylece diyabet riskini düşürüyor. Ramazan ayında insülin direnci ile ilgili avantaj sağlanır. Eğer kişi iftar ve sonrasında şeker ve un miktarını minimumda tutarsa, biraz da kilo kontrolü sağlarsa insülin direnci olan hastalarda büyük avantaj sağlar.

Orucun Beyin Fonksiyonları ve Bağışıklık Sistemi Üzerindeki Etkileri

Oruç tutmanın beyin fonksiyonları ve bağışıklık sistemi üzerinde çeşitli etkileri olabilir. Mide çalışmadığı ve dinlendiği için beyin fonksiyonları daha aktiftir. Oruç tutma sırasında vücut, enerjiyi daha verimli kullanmak için çeşitli mekanizmaları devreye sokar. Bunun sonucunda bazı insanlar, oruç sırasında zihinsel netlikte artış yaşar. 

Bazı bilimsel çalışmalar, düşük kan şekeri seviyelerinin hafıza performansını artırabileceğini ve nöronal sağlığı teşvik edebileceğini öne sürer. Ancak, bu etkiler bireyler arasında değişebilir ve oruç tutmanın beyin fonksiyonları üzerindeki etkileri hala araştırılmaktadır. Oruç tutmanın bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri çeşitlidir. Bazı araştırmalar, kısa süreli oruçların bağışıklık sistemi üzerinde anti-enflamatuar etkileri olabileceğini gösterir. Bu, inflamasyonu azaltarak veya bağışıklık sisteminin düzenlenmesine yardımcı olarak gerçekleşebilir. 

Açlık durumunda vücut, bağışıklık sistemi hücrelerinin sayısını ve aktivitesini artırabilir. Bu, bağışıklık sisteminin enfeksiyonlarla savaşma kapasitesini artırabilir.

Orucun Ruh Sağlığına Faydaları

Oruç tutmanın insan sağlığına olan çok yönlü etkileri vardır ancak bunların bilimsel olarak tespit edilmesi çalışmasıyla sürer. Oruç tutmanın ruh sağlığı üzerinde bir dizi olumlu etkisi olabilir. 

İşte bazı potansiyel faydaları:

Oruç, ruhsal zindelik ve huzur sağlar. Oruç tutanlar farz ibadeti yerine getirmenin ve Allah (c.c.) rızasını taşımanın verdiği manevi bir deneyim yaşarlar ve bu deneyim, ruhsal zindelik ve huzur hissiyatını artırabilir. Oruç, kişinin kendini daha bilinçli bir şekilde denetlemesine ve içsel huzurunu bulmasına yardımcı olabilir.

Oruç, empati ve dayanışma sağlar. Oruç, açlık ve susuzluğun ne demek olduğunu daha iyi anlamaya ve bu nedenle daha fazla empati geliştirmeye yol açar. Bu deneyim, başkalarının yaşadığı zorlukları daha iyi anlamaya ve toplumsal dayanışma duygularını güçlendirmeye katkıda bulunabilir.

Oruç, sabır ve hoşgörüyü artırır. Oruç, açlık ve susuzluğa dayanmadır. Bu, sabrı geliştirmeye ve stresle başa çıkmayı öğrenmeye yardımcı olabilir. Ayrıca, oruç sırasında küçük zorluklarla başa çıkma becerisini artırabilir, bu da günlük yaşamın zorluklarıyla daha iyi başa çıkma yeteneğini geliştirebilir.

Oruç, ruhsal bir deneyim olarak da kabul edilir ve bu süreçte dua etmek ve manevi olarak kendini güçlendirmek için fırsatlar sunar. Yani oruç sadece bedensel olarak aç kalmak değildir. Oruç sırasında zihinsel ve duygusal olarak daha derin bir bağlantı kurma şansı bulunabilir.