Rebiülevvel Ayında Neler Yapılır? Faziletler ve İbadetler

Hicri takvime yani Kameri aylara göre yılın 3. ayı olan Rebiülevvel 4 Eylül 2024 (Hicri yıl olarak 1446) Çarşamba günü itibariyle başlar. Safer ayından sonra Rebiülevvel ayı daha sonra ise Rebiülahir ayına girilir. Rebiülevvel’in 11. Günü yani 14 Eylül 2024 Cumartesi günü ise Mevlid gecesidir. Bu gece Rebiülevvel’in 12. gecesidir ve bu gece Hz. Peygamberimiz (S.A.V) dünyaya gelmiştir. Rebiülevvel ayının fazileti büyüktür.

Rebiülevvel ayı 12 gece bugüne ve sene-i devriyelerine Mevlid gecesi denmektedir. Hiç şüphe yok ki Mevlid gecesi, dünyanın yaratıldığı an ile yıkılıp yok olacağı zaman arasındaki en kıymetli ve müstesna birkaç geceden birisidir. Peki, Reriülevvel ayı nedir? Rebiülevvel ayı ne zaman? Rebiülevvel ayına özel namaz ve oruç var mıdır? Bu aya mahsus bir dua var mıdır ya da Rebiülevvel ayında yapılacak ibadetler nelerdir?

Rebiülevvel Ayı Nedir?

Rebiülevvel rahmet ve bereket dolu Mevlid ayıdır. Hicri ayların üçüncüsü olan Rebiülevvel ayının adı “bahar, bahar yağmuru, bolluk ve bereket” gibi manalara gelen rebi kelimesinden türemiştir. Kelimenin özünde, “bir yerde ikame etmek” anlamı vardır. 

Tarihi kayıtlara göre, Araplar, havanın hayvancılık için uygun olduğu dönemlerde bereketli bölgelere yerleşmiş ve oralarda yaşamışlardır. Bu aya isminin verildiği sene söz konusu mevsim, belirttiğimiz ikamet mevsimine tevafuk ettiğinden bu ismin tercih edildiği düşünülmektedir.

Rebiülevvel Ayının Önemi Nedir?

Allah-u Teala Enbiya Suresinde “Biz seni, tüm kâinata rahmet olarak gönderdik.” buyurmuştur. İşte böyle müstesna bir günün kıymetini takdir edebilen Müminler bugünü Allah’a şükranla ve ibadetle geçirmeyi benimsemişlerdir. Rebiülevvel ayı önemi büyük olan bir aydır.

Rebiülevvel’i önemli kılan şey ise Mevlid gecesi yani Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in doğumudur. Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)i tanımak, faziletinden haberdar olmak ve sünnetini öğrenmek Müminler için her daim öncelikli bir iştir. Bununla beraber, Peygamber Efendimiz (S.A.V)in doğumu, hicreti ve vefatı gibi hayatında dönüm noktaları olan işlerin meydana geldiği ay olması hasebiyle, bu konulara hasredilmesinde faydalar vardır.

İslam tarihinde Rebiülevvel ayı içerisinde başta Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)in dünyayı teşrifi olmak üzere pek çok mühim hâdise vuku bulmuştur. Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), beraberinde Ebu Bekr es-Sıddık (Radıyallahu Anh) ile hicret seferine bu ayda başlamış, Ranuna’ya vasıl olup ilk Cuma namazını da bu ay içerisinde kıldırmıştır. Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)in vefatı da bu ayda vaki olmuştur.

Rebiülevvel Ayı Ne Zamana Denk Geliyor? Rebiülevvel Hangi Ay?

Miladi takvime göre 2024 yılı dini günler ve aylar listesine baktığımızda Rebiülevvel ayının Miladi takvimin Eylül ayının başına denk geldiğini tam tarih olarak da 4 Eylül 2024 Çarşamba günü başladığını görürüz. 

Bu tarih Hicri takvime göre 1 Rebiülevvel 1446’dır. Rebiülevvel 3 Ekim 2024 Perşembe günü itibariyle biter ve 4 Ekim 2024 Cuma günü Rebiülahir ayı başlar. Perşembe'yi Cuma'ya bağlayan gece Rebiülahir gecesine geçilmiş olur. Rebiülevvel ayı günleri hem Eylül hem de Ekim ayına denk gelir.

Rebiülevvel Ayı Faziletleri Nelerdir?

Bu kıymetli ayın faziletleri ve rahmeti çok büyüktür. Bu vesileyle de Rebiülevvel ayında nafile ibadetlere ağırlık vermek de mühim bir konudur. Bu anlayış doğrultusunda, bu ayın belli gece ve günlerinin hususi olarak ihyası güzel görülmüştür. 

Rebiülevvel ayı, Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)in doğduğu ay olması hasebiyle, kendisine tabi halinde bulunan Müslümanların indinde, diğer aylara nazaran daha özeldir. Ümmet-i Muhammed asırlardan beridir mağripten maşrığa kadar ikamet ettikleri coğrafyalarda Rebiülevvel ayını Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)e hasretmiş, bilhassa mukaddes doğumun gerçekleştiği gece olan 12. gecede, büyük merasimler tertip etmiştir.

Bu merasim gecelerinde yemekler verilmiş, ihtiyaç sahiplerine yönelik sadaka vermiş, Peygamber Efendimiz (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)in şemailini merkeze alan sohbetler ve etkinlikler düzenlenmiş ve mevlidler okutulup hatimler indirilmiştir. Ecdadımız Osmanlı devrinde de Rebiülevvel ayı, büyük bir manevi coşkuyla ihya edilir, resmî bayram anlayışıyla büyük bir hassasiyetle değerlendirilirdi. Gün boyunca meydanlarda toplanan kalabalıklara mevlid okunur, eller hep birlikte semaya kaldırılarak topluca dualar edilirdi.

Rebiülevvel Ayı Namazı

Rebiülevvel ayının ilk gecesi kılınması tavsiye edilen bir namaz vardır. Rebiülevvel’in ilk gecesi ise 3 Eylül 2024 Salı akşamıdır. Geceler önden geldiği için Çarşamba günü Rebiülevvel’in ilk günüdür. Rebiülevvel ayı ilk gece namazı akşam namazından sonra kılınan 2 rekatlık namazda her rekatta Fatiha Suresinden sonra üç kere İhlas Suresi okunur. 

Selam verilip namaz tamamlandıktan sonra Peygamber Efendimiz (S.A.V)’e salavat getirilir. Salavat-ı Şerif şu şekilde getirilir: “Ey Allah! (Efendimiz) Muhammed’e ve (Efendimiz) Muhammed’in âline rahmetinle salât eyle, bereket ver selâmet ihsan eyle. Ey acıyanların en merhametlisi (duamı kabul eyle)!” 

3. günde kılınması tavsiye edilen namaz da dört rekat kılınır. Rebiülevvel’in üçüncü günü 6 Eylül Cuma’dır. Her rekatında Fatiha Suresi’nden sonra bir kere Ayete’l-Kürsi okunur. Namazın ardından ise üçer kere Taha ve Yasin Sureleri okunur. 21. Günde tavsiye edilen namaz ise iki rekattır. Rebiülevvel’in 21. günü 24 Eylül Salı gününe dek gelir. Her bir rekatta Fatiha’dan sonra bir kere Müzzemmil Suresi okunur.

Rebiülevvel Ayı Namazı Nedir?

‘Bir yerde ikame etmek’ anlamını taşıyan Rebi kelimesinden türeyen Rebiülevvel, bahar, bahar yağmuru, bolluk ve bereket demektir. Anlamından yola çıkarak bu ayın ne kadar bereketli olduğunu ve insanlığa sunulmuş bir hediye olduğunu ulaşabiliriz. 

Rebiülevvel’de yapılacak ibadetler namaz kılmak, oruç tutmak, bolca Hz. Peygamberi (S.A.V) anmak ve anlamak, çok istiğfar etmek ile birlikte hayır, sadaka ve hasenatta bulunmak olarak sıralanabilir. Rebiülevvel ayı namazı ise en kıymetli ibadetlerden biri olmak suretiyle eda edilir. İlk gece namazı, üçüncü gün namazı ve yirmi birinci gecesi namazı bulunur.

Rebiülevvel Ayı Namazı Ne Zaman Kılınır?

Peygamber Efendimizin (S.A.V) üstün şahsiyetine dair bilgileri öğrenmenin ve sünnetini hayata tatbik konusunda şuur tesisi ve yüksek gayretin mevsimi olan Rebiülevvel ayında nafile ibadetlere ağırlık vermek de mühim bir konudur. 

Bu anlayış doğrultusunda, bu ayın belli gece ve günlerinin hususi olarak ihyası güzel görülmüştür. Bu doğrultuda yapılacak ibadetlerden biri olan namaz Rebiülevvel ayının anlamının taşıdığı berekettir. 

Rebiülevvel ayı 4 Eylül 2024 (Hicri yıl olarak 1446) Çarşamba günü itibariyle başladı. Ancak geceler bir gün önceden geldiği için ilk gece namazı 3 Eylül 2024 Salı akşamıdır. İlk gece namazı akşam namazından sonra kılınır. 3. gün namazı 6 Eylül Cuma günü istenilen bir vakit namazının ardından kılınır. 21. Günü tavsiye edilen namaz ise yine gün içinde kılınır. Bu namaz 24 Eylül 2024 Salı gününe denk gelir.

Rebiülevvel ayının ilk günü kılınacak namaz vardır. Akşam namazından sonra iki rekat kılınır, her rekatta Fatiha’dan sonra üç kere İhlas Suresi okunur. Selam verildikten sonra 100 kere salavat getirilir.

Rebiülevvel ayı 3. gün kılınacak namaz vardır. Dört rekat namaz kılınır. Her rekatında Fatiha’dan sonra bir kere Ayete’l-Kürsi okunur. Namazın ardından ise üçer kere Taha ve Yasin Sureleri okunur. Sonra kişi bu namazından hâsıl olan sevabı Efendimiz Hazreti Muhammed Mustafa’nın (S.A.V) mukaddes ruh-i şerifine bağışlar.

Rebiülevvel ayı 12. gecesi namazı vardır. 14 Eylül 2024 Cumartesi akşamıdır. Bu gece yani Mevlid Kandili gecesi her şeyden evvel bolca tövbe ve istiğfar edip bağışlanma ve afiyet talep edilmelidir. Muhtelif salavat-ı şerifeler elden bırakılmamalı, Kur’an-ı Kerîm tilâvetiyle meşgul olunmalıdır. Bilhassa kaza namazı borcu olanlar, münhasıran bu günahları için af talebinde bulunmalı ve kaza namazı kılmalıdırlar. Vakti müsait olmayanlar, en azından bir günlük kaza namazlarını kılmalıdırlar. Haceti ve isteği olanlar bu geceyi, hususi faziletinden de istifadeyle hacet namazı kılarak değerlendirmelidirler. 

Samimiyetle yapılacak şahsi duaların yanında, ümmetin ve insanlığın geneli, İslâm coğrafyalarındaki işgal, kan, gözyaşı ve zulmün dinmesi için de dua edilmesinin lüzumu unutulmamalıdır. Peygamber Efendimizin (S.A.V) ömürde en az bir kez olsun kılınmasını beyan ettikleri tesbih namazını da yine bu gecenin bereketiyle kılmak faziletli bir iş olacaktır.

Rebiülevvel Ayı Namazı Nasıl Kılınır?

İlk gece kılınması tavsiye edilen namaz akşam namazından sonra iki rekat kılınır, her rekatta Fatiha’dan sonra üç kere İhlas Suresi okunur. Selâm verdikten sonra Efendimize (S.A.V) 100 kere: Ey Allah! (Efendimiz) Muhammed’e ve (Efendimiz) Muhammed’in âline rahmetinle salat eyle, bereket ver selâmet ihsân eyle. Ey acıyanların en merhametlisi (duâmı kabul eyle)!” diye salevât-ı şerîfe okunur.

Üçüncü günde kılınması tavsiye edilen namaz dört rekat kılınır. Her rekatında Fatiha’dan sonra bir kere Ayete’l-Kürsî okunur. Namazın ardından ise üçer kere Taha ve Yasin Sureleri okunur. Sonra kişi bu namazından hâsıl olan sevabı Efendimiz Hazreti Muhammed Mustafa’nın (S.A.V) mutahhar ve mukaddes ruh-i şerifine bağışlar.

Yirmi birinci günde tavsiye edilen namaz iki rekat kılınır. Her bir rekatta Fatiha’dan sonra bir kere Müzzemmil Suresi okunur. Kişi namazdan sonra secdeye kapanıp kalp huzuruyla: Ey çok bağışlayan! Sen Gufran sıfatıyla Gaffar oldun. Mağfiret Senin örtüp bağışlamanda gizlenmiştir. Ey Gafur!” diye zikreder ve ardından ne isteği varsa Allah-u Teâlâ’ya arz eder. Bunu yapanın isteğinin biiznillahi Te‘ala kabul edileceği umulur.

Rebiülevvel Ayı Namazına Nasıl Niyet Edilir?

İbadeti adetten ayıran unsur niyettir ve niyet edilerek ibadete başlanmalı ve kalple bağ kurulmalıdır. Reiülevvel ayında kılınması tavsiye edilen namazlara da gönülden niyet, tekbir ve namazın kılınmasıyla beraber Yüce Allah’ın (c.c) şefaatine nail olunacaktır inşallah. 

Nafile ve hacet namazları kulun Yüce Allah’tan bağışlanma isteği ile dünya ve ahiret hayatına yönelik isteklerini içerir. Kişi, namaza niyetlenirken ise “Niyet ettim Allah rızası için namaz kılmaya” diyebileceği gibi, “Niyet ettim Allah rızası için hacet namazı kılmaya” diyebilir. Nafile namazına ise “Niyet ettim Allah rızası için Nafile namazı kılmaya” şekilde niyetlenilir.

Tesbih Namazı Nasıl Kılınır?

Tesbih namazı 4 rek'atlı bir namazdır. Bu namazı kılabilmek için aşağıdaki tesbihi ezbere bilmek gerekir.

"Sübhânallâhi vel-hamdü lillâhi ve lâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber. Ve lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhil-aliyyil-aziym"

1.Rekat

Kalben tesbih namazı kılmaya niyet edilir.

Allâhü Ekber" diyerek namaza başlanır.

Sübhâneke'den sonra

15 kere tesbih

Fatiha ve sure'den sonra

10 kere tesbih

Rüku tesbihinden sonra

10 kere tesbih

Rükûdan doğrulunca

10 kere tesbih

Secde tesbihinden sonra

10 kere tesbih

Secdeden doğrulunca

10 kere tesbih

2.secde tesbihinden sonra

10 kere tesbih okunur.

İkinci rek'ate kalkılır.

2.Rekat

İkinci rek'atte oturulduğunda, Et-tehiyyâtü, Allâhümme salli ve Allâhümme bârik duaları okunur.

Fatiha'dan önce

15 kere tesbih

Fatiha ve sure'den sonra 10 kere tesbih

Rüku tesbihinden sonra

10 kere tesbih

Rükûdan doğrulunca

10 kere tesbih

Secde tesbihinden sonra

10 kere tesbih

Secdeden doğrulunca

10 kere tesbih

2.secde tesbihinden sonra

10 kere tesbih okunur.

Üçüncü rekata kalkılır.

3.Rekat

Dördüncü rek'ate kalkılır.

Sübhâneke'den sonra

15 kere tesbih

Fatiha ve sure'den sonra

10 kere tesbih

Rüku tesbihinden sonra

10 kere tesbih

Rükûdan doğrulunca

10 kere tesbih

Secde tesbihinden sonra

10 kere tesbih

Secdeden doğrulunca

10 kere tesbih

2.secde tesbihinden sonra

10 kere tesbih okunur.

4.Rekat

Dördüncü rek'atte oturulduğunda, Et-tehiyyâtü, Allâhümme salli, Allâhümme bârik, Rabbena Atina ve Rabbenağfirli duaları okunur.

Fatiha'dan önce

15 kere tesbih

Fatiha ve sure'den sonra 10 kere tesbih

Rüku tesbihinden sonra

10 kere tesbih

Rükûdan doğrulunca

10 kere tesbih

Secde tesbihinden sonra

10 kere tesbih

Secdeden doğrulunca

10 kere tesbih

2.secde tesbihinden sonra

10 kere tesbih okunur.

Önce sağa, sonra sola dönülerek; Es-selamü aleyküm ve rahmetüllah denir. Namaz tamamlanır.

Tesbih namazında her bir rek'atte okunan tesbih adedi 75'dir. Dört rek'atte 300 tesbih okunmuş olur.

Dua edilir.

Rebiülevvel Ayı Orucu

Hicri takvime göre Muharrem ve Safer ayından sonra yılın 3. ayı olan Rebiülevvel’in 11. Günü yani 14 Eylül 2024 Cumartesi günü ise Mevlid gecesidir. Rebiülevvel ayında hangi günler oruç tutulur diye baktığımızda karşımıza belirli günler çıkar.

Geceler bir gün önceden geldiği için Cuma akşamı Mevlid-i Şerif gecesi Rebiülevvel’in 12. Gecesidir. Mevlid’in anlamı ise Hz. Peygamberimiz (S.A.V) dünyaya geldiği gündür. Dolayısıyla Rebiülevvel ayında oruç tutmak, oruç tutan Müslümanlara iftar vermek çok sevaptır. 

Peki, Rebiülevvel ayında oruç tutulur mu? Oruç tutulacaksa hangi günler tutulur? Mevlid-i Şerif günü yani Rebiülevvel’in 11. Günü (14 Eylül 2024 Cumartesi) oruçlu geçirilir mi? 

Rebiülevvel ayının oruçla birlikte, namaz, salavat, zikir, hayır ve hasenatta bulunmak gibi yapılacak faziletleri ibadetleri de bulunur. 

Rebiülevvel Ayında Oruç Tutulur Mu?

Rebiülevvel ayı, Hz. Muhammed’in (S.A.V) doğmasıyla bütün âlemler nura gark oldu ve O’nun doğması mukadder olduğu için Hz. Adem’den (a.s) beri enbiya halk oldu. Her şeyin şükrü içinse ibadetlerden biri oruçtur. Peki, Rebiülevvel ayı nedir diye incelediğimizde bolluk, bereket anlamıyla birlikte Peygamber Efendimizin (S.A.V) doğduğu ay olması hasebiyle çok kıymetli ve faziletli bir aydır. 

Ramazan-ı Şerif ayından bile üstün görülen Rebiülevvel ayında Müslümanlar istedikleri gün nafile oruç tutabilir. Oruç ayı Ramazan’dan daha faziletli görülen bu ayda oruç tutmak oldukça feyizlidir. Normal zaman diliminde Pazartesi ve Perşembe günleri oruç tutulması tavsiye edilmekle birlikte Rebiülevvel ayının 11. Günü yani Mevlid-i Şerif gününde aslında oruç tutmak hoş görünmüyor. 

O günde bir bayram havası estirmenin Hz. Peygamberimizi anmanın, bolca salavat getirmenin daha faziletli olduğu ifade edilmekle birlikte diğer günlerden dilediğinde oruçlu olunup Mevlid günü oruçlu olmamak daha kıymetli görülüyor. Hz. Ebubekir (R.A) “Her kim Peygamber Efendimizin Mevlid-i Şerifinin okunması ona vesile olacak bir ortamı hazırlamak üzere bir dirhem infak etse cennette benim en yakın dostum olur” buyurur.

Rebiülevvel Ayı Orucunun Sevabı Nedir?

Oruç ibadetini gerçekleştirebilmek için, “Allah rızâsını gözeterek oruç tutmaya niyet” edilmesi gerekmektedir. Her ibadette geçerli olduğu gibi oruç ibadetinde de niyette bulunulması lazım gelmektedir. Öte yandan kaza oruçlarında edilecek niyetin geceden yapılması yani müminlerin imsaktan önce niyet edilmelidir. 

“Allahım Niyet ettim Rıza-i şerifin için Rebiülevvel ayının yarın ki orucu tutmaya” Müslümanların Ramazan ayından kazaları varsa da, “Niyet ettim Allah rızası için tutamadığım Ramazan orucunun kazasını Rebiülevvel ayının yarın ki orucunu tutmaya” şeklinde niyet yapılmalıdır. Bunun için, oruç kazası olan kimse, bu oruçları tutarken, (ilk kazaya kalan Ramazan orucuna) diye niyet etmeli. Kaza borcumuz bulunmuyorsa da, yine bu şekilde niyet ederek oruç ibadeti yerine getirilmelidir.

Bir Hadis-i Şerif’te Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (S.A.V) kendi doğumuna sevindiği ve “O gün benim doğduğum gündür ona seviniyorum ve o sebeple oruç tutuyorum” dediği yer alıyor. Rebiülevvel Ayı ile birlikte diğer aylarda da oruç tutmak Allah-u Teala’ya (c.c) şükürdür. Aç kalmakla birlikte Rabbimizin verdiği nimetlere olan değerini anlayarak hamd-ü senada bulunmamızdır. 

Oruç Ramazan’da olsun diğer aylarda olsun insanı kötülüklerden korunur. Oruç tutan bir insana yüce Allah tarafından koruyucu bir kalkan oluşturulur. Her türlü bela ve musibetlerden oruç tutarak korunabiliriz. Oruçlu olan bir kimseye kötülükler ile çirkinlikler ile karşılaştığı zaman üç defa "Ben oruçluyum" demesi hadis-i şeriflerde buyrulmuştur.

Mevlid-i Şerif İftar Yemeği